2023 жылы Қазақстанда жол нормативтері мен стандарттарына ауқымды тексеру басталды, ол 2026 жылға қарай аяқталады. Басты міндет — әлемдік үрдістер мен қауіпсіздік талаптарына сәйкес келетін қазіргі заманғы нормативтік базаны қалыптастыру.

ҚазжолҒЗИ-да еліміздің жол шаруашылығын басқаратын нормативтік-техникалық құжаттардың ескі пакетін жаңарту және оңтайландыру бойынша жұмыс қалай және не үшін жүргізіліп жатқандығы түсіндірілді.

Негізгі қадам "автожол саласының нормативтік құжаттары" құжатын әзірлеу болды. Ведомстволық норматив техникалық реттеу жүйесінің мақсаттарын, қағидаттары мен құрылымын айқындайды, нормативтік құжаттарды әзірлеу, келісу және бекіту тәртібін, сондай-ақ оларды ресімдеуге және қолдануға қойылатын талаптарды реттейді.

Нормативтік-техникалық құжаттардың болашақ жаңа құрылымындағы басты екпін олардың өмірлік циклінің барлық кезеңінде автожолдардың қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз етуге қойылады. Бұл ретте ведомстволық нормативтік-техникалық құжаттардың мақсаттарын қайта қарауға және оларды ұсынымдық мәртебеден міндетті (қажет болған жағдайда) және ерікті мәртебеге ауыстыруға ерекше назар аударылады.

Стандарттарды жаңарту соңғы жарты ғасырдағы автожол саласындағы елеулі өзгерістерге, соның ішінде автопарктің бірнеше есе өсуіне, трафик қарқындылығының және көлік желілеріне жүктемелердің ұлғаюына байланысты.

«Адамдар заманауи, қауіпсіз, жылдам және кең жолдарды қалайды. Сондықтан 21 ғасырда жолдарды ескі ережелерге сәйкес салу мүмкін емес. Сонымен қатар, әлемдік ғылыми-техникалық прогресс айтарлықтай дамыды. Жол саласына арналған жаңа материалдар, технологиялар мен құралдар пайда болды, оларды елемеуге болмайды. Оларсыз жолдардың сапасы мен қауіпсіздігін одан әрі ілгерілету және жақсарту мүмкін емес. Сондықтан бүгінде оларды ескірген нормаларды өзгерту арқылы заңдастыру қажет», - дейді ҚазжолҒЗИ стандарттау департаментінің директоры Андрей Чжен.

Ол нормативтік-техникалық құжаттарда белгіленген нормалар мен талаптар мемлекет иелігіндегі материалдық-техникалық және адами ресурстардың деңгейіне сәйкес келуі және оның осы кезеңдегі мүмкіндіктерін көрсетуі тиіс екенін айтты.

Мәселен, Қазақстан 2025 жылдан бастап әлемнің 120-дан астам елінде, соның ішінде АҚШ, Канада, Қытай және Ресей Федерациясында өзін сәтті танытқан "Суперасфальт" технологиясын енгізуге дайын, бұл әртүрлі климаттық жағдайларға және қарқынды трафикке төзімді ұзақ мерзімді жол жабындарын жасауда тиімділігін дәлелдеді.

Осыған байланысты ҚазжолҒЗИ ел өңірлерінің климаттық ерекшеліктерін ескеретін үш жаңа ұлттық стандарт әзірленді. Институт ғалымдары байқаған соңғы 20 жылдағы температуралық ауытқулар туралы деректер "Суперасфальтты" енгізуге негіз болады және жолдардың жоғары сапасын қамтамасыз ететін модификацияланған полимерлі-битумды байланыстырғыштарды қолдану бойынша шешімдер қабылдауға көмектеседі.

Сарапшылар салалық нормаларды реформалау климаттың өзгеруіне, жол инфрақұрылымына жүктеменің артуына және көлік ағындарының қарқындылығының өсуіне ықпал еткен бүкіл әлемге әсер еткенін атап өтті. Бүгінде дамыған елдер халықаралық стандарттарға кезең-кезеңімен көшуге ұмтылуда, бұл тәсілдерді біріздендіруге және жол желісінің сапасын арттыруға ықпал етеді.