Астанадағы өндіріс қалдықтарын басқару жөніндегі форумда қазақстандық жол ғылыми-зерттеу институтының ғалымдары Қазақстанның техногендік қалдықтарының ГИС картасын жасау қажеттігін және оны қазірдің өзінде жұмыс істеп тұрған жол-құрылыс материалдары мен жаңа технологиялардың бірыңғай базасына біріктіру мүмкіндігін атап өтті. Бұл қалдықтардың орналасуы мен құрамы туралы ақпаратты жаңартып қана қоймай, оларды құрылыста тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.

Сарапшылардың айтуынша, Қазақстанда миллиардтаған тонна техногендік қалдықтар жинақталған, олардың едәуір бөлігі кеңестік кезеңде пайда болған. Алайда, қазіргі уақытта қалдықтардың көлемі, химиялық және минералды құрамы туралы нақты ақпарат жоқ.

«Техногендік шикізатты ұтымды пайдалану үшін бізге нақты және толық көрініс қажет — қайда, не және қандай көлемде. Бұл ақпаратсыз ауқымды өңдеу және инвесторларды тарту туралы айту қиын. Бірыңғай базаға біріктірілген қалдықтардың ГИС картасы қайта өңдеу көлемін бағалау мен жоспарлаудың негізгі құралы бола алады», - деп атап өтті ҚазжолҒЗИ ғылым басқармасының басшысы Қайрат Мұхамбетқалиев.

"Qarmet" АҚ ұйымдастырған форумда кейіннен қайта өңдеу үшін негіз жасау үшін барлық техногендік қалдықтарға толыққанды аудит жүргізу қажеттігі атап өтілді. ГИС картасы қалдықтардың географиясы мен химиялық құрамын көріп қана қоймай, инвесторларға тәуекелдерді бағалау үшін мүмкіндік береді.

«Бизнес үшін ашықтық маңызды. Бүгінгі таңда көптеген шетелдік және отандық компаниялар қайта өңдеуге мүдделі, бірақ нақты ақпаратсыз олар өз тәуекелдерін жеткілікті түрде бағалай алмайды. Техногендік қалдықтар туралы деректерді бірыңғай базаға біріктіру жаңа технологиялар мен капиталды тартуға жағдай жасайды», —деп толықтырды Мұхамбетқалиев.

Жол-құрылыс материалдары мен жаңа технологиялардың бірыңғай базасы қазірдің өзінде тас карьерлерінің ГИС картасын қамтиды. Енді ғалымдар оны техногендік қалдықтар бойынша ұқсас бөліммен толықтыруды ұсынады.

«Біз сапалы жол-құрылыс материалдарын өндіру үшін қалдықтарды пайдаланудың айтарлықтай әлеуетін көріп отырмыз. Бұл инфрақұрылымды жақсартуға ғана емес, экологиялық проблемаларды шешуге бағытталған қадам», - деп атап өтті ҚазжолҒЗИ өкілі.